හිරු හොරකම
ග්‍රහලෝක වල ගමන් මාර්ග සංවෘත ඉලිප්සාකාර ගමන් මගවල් නිසා ඒවා නැවත නැවත විවිධ කාලසීමාවක් වලින් පසුව එකිනෙක හමුවේ.එකිනෙක ආසන්නයෙන් ගමන් කරයි.සමහර විටෙක සූර්ය දර්ශන පථය හරහාද ගමන් කරයි.එවිට ලෝකයේ සමහර පැතිවලට සූර්යයා නොපෙනී යයි.සමහර විටක පුන් සඳ නොපෙනී යයි.අතීතයේ මිනිසුන් සිතුවේ මේවා යක්ෂයින් හා දෙවියන් විසින් මිනිසුන්ගේ හොඳට හෝ නරකට සිදුකරන ක්‍රියාවන් ලෙසයි.නමුත් විද්‍යාවේ දියුණුවත් සමග මේවායේ සත්‍යතාවය සොයාගනු ලැබූවා.සූර්යග්‍රහණ හා චන්ද්‍රගහණ යනු මේවායි.හිරු හා පෘතුවිය අතරට සඳ පැමිණිමෙන් සූර්යග්‍රහණය ඇතිවන අතර සඳ හා හිරු අතරට පෘතිවිය පැමිණිමෙන් වන්ද්‍රග්‍රහණය ඇතිවේ.විවිධ කාල වලදී විවිධ මේවා සිදුවේ.
අද(අගෝස්තු21) අමෙරිකාවට දර්ශනය වන පූර්ණ සූර්යග්‍රහණය එවැන්නකි. සෑම සූරග්‍රහණයක්ම අර්ධ හෝ පූර්ණ ලෙස අපට දැකිය හැකිවන්නේ අප පෘතිවියේ සිටින තැන අනුවයි.මේ අවස්ථාවේදී සදෙහි සෙවනැල්ල ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය හරහා ගමන් කරයි.ඇමරිකානු වේලාවේන උදේ 9.06ට(ලංකා වේලාව සවස 6.36) ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ බටහිරි ඔරිඔන් ප්‍රාන්තයෙන් රටට ඇතුල්වන සඳේ සෙවනැල්ල රට හරහා වේගයෙන් ගමන කරමින් ඇමරිකානු වේලාවෙන් දහවල් 1.17 ට පමණ (ලංකා වේලාව රාත්‍රී 10.47) දකුණු කැරොලිනාවෙන් රටෙන් පිටවෙමින් අත්ලාන්තික් සාගරයට ඇතුල්වේ.ඒ වෙනතුරු ඇමරිකාවේ ප්‍රාන්ත 14 බොහෝ පිරිසකට මෙම සූර්ග්‍රහණය පූර්ණ ලෙස දැකිය හැකිවේ.
සාමාණයෙන් සදෙහි සෙවනැල්ල කේතුක අවපාතයට පත්වී නොපෙනී ගියත් සඳ පෘතිවියට ලංවී ගමන් කිරීම නිසා සෙවනැල්ලේ අවසන් කේන්ද්‍රය පෘතිවියට පතිතවේ.සඳ පෘතිවියේ සිට කිලෝමීටර් 384,400 ඈතින් පිහිටා ඇත.මෙම ව‍ෘත්තාකාර සෙවනැල්ලේ විශ්කම්භය සැතපුම් 70ක් පමණ වේ.එය පැයට සැතපුම් 1800 ක පමණ වේගයකින් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය හරහා ගමන් කරමින් පසු අත්ලාන්තික් සාගරයේදී නොපෙනී යනු ඇත.ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයට මෙවැනි පූර්ණ සූරයග්‍රහණයක් මීට පෙර දර්ශණය වූයේ 1979 දීය.එමෙන්ම ඇමරිකාවට දර්ශණය වන මීළඟ අර්ධ සූර්යග්‍රහනය සිදුවන්නේ 2023 ඔක්තෝබර් 23 වනදා නිසා බොහෝ පිරිසක් මෙය නරඹනු ඇතැයි සිතිය හැක.එමෙන්ම 2019 දෙසැම්බර් 26 වනදා ලංකාවේ උතුර කලාපයට අර්ධ සූර්යග්‍රහණයක්ද දර්ශණය වේ.
©හසිත හේරත්
